Kandıra Gıda, Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürü Basri Uslu ile keyifli bir söyleşi gerçekleştirdik. Kendisi Kandıra’da gıda, tarım ve hayvancılıkla uğraşan üreticilerin genel durumu hakkında bizlere özet bilgiler verdi. İlçenin en önemli geçim kaynaklarının hayvancılık, fındık ve sebze yetiştiriciliği olduğunu söyleyen Uslu, her bölgenin kendine has özelliği olduğunu, katma değeri en yüksek üretimin ise sebze üretimi olduğunu ifade etti. Kandıra’nın simgelerinden biri olan keten bezinin artık neredeyse üretilmediğini de belirten Uslu, manda ve hindi yetiştiriciliğine önem vereceklerini kaydetti. Basri Uslu ile yaptığımız söyleşinin detayları şu şekilde;

Öncelikle sizi tanıyalım… Basri Uslu Kimdir?

1968, Kandıra doğumluyum. İlk ve orta öğrenimimi Kandıra’da Akçakoca ilkokulu ve Kandıra Ortaokulu’nda, liseyi parasız yatılı olarak Aydın Söke Ziraat Teknik Lisesinde bitirdim ve ardından Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nden mezun oldum. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü’ne 3 yıl devam ettim. Yani okul hayatımın 11 yılı tarım eğitimiyle geçti. İlk olarak İzmir’de göreve başladım.  1993 yılında Kandıra Gıda, Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü’nde göreve devam ettim. 2003 yılına kadar Ziraat Mühendisi teknik personeli olarak çalıştım. 2003’den bu yana da idareci olarak görev yapıyorum. Evli ve iki çocuk babasıyım.

Kandıra’daki üreticiler devlet desteklemelerinden hangisini daha çok talep ediyor?

Bizim bünyemizde yaklaşık 5 bine yakın kayıtlı çiftçimiz var. Çiftçilerimizin tamamı mazot, gübre desteklemesinden, tamamına yakını ise fındık desteklemesinden yararlanıyor. Çiftçi ürettiği ürüne göre ve üretim yaptığı alanın dönümüne göre bu desteklemelerden faydalanabiliyor. 2014 yılında fındık desteklemelerinden 4 bin 193 kişi yararlandı. Yani Kandıra geneline 7 milyon 643 bin lira dağıtıldı. Mazot ve gübre desteklemelerinden ise 4 bin 965 kişi yararlandı ve 1 milyon 980 bin lira dağıtıldı. Yem bitkilerinden bin 141 kişi yararlanmış olup,  1 milyon 552 bin lira ödeme yapıldı. Desteklemelerin ana kalemlerini bunlar oluşturuyor.

Başka hangi konularda desteklemeler var?

Bunun dışında hayvancılık desteklemeleri de var. Hayvancılıkla uğraşan bizim sistemimize kayıtlı 4 bin 800 kişi var.  Bunlar da anaç sığır, anaç manda, besi, buzağı, süt desteklemelerinden yararlanıyor.   Tabi bu desteklemelerin icmallerinin büyük bir kısmı birlikler tarafından hazırlanıyor. Bu şekilde 2014 yılında dağıtılan desteklemeler de yaklaşık 3 milyon 500 bin lira. Balıkçılık olarak su ürünleri yetiştiriciliği destekleri mevcut fakat bizim Karadeniz sahili boyunca su ürünleri yetiştiriciliği yok. Yine balıkçı tekneleri kooperatifler ve su ürünleri bilgi sistemi (SUBİS) kayıtları üzerinden indirimli akaryakıt belgesi, yani indirimli mazot alabiliyorlar.

Kandıra’daki üreticileri sınıflandırırsak en çok sebze mi yoksa meyve yetiştiriciliği mi daha fazla?

Kandıra’da meyvecilik yok denecek kadar az. Meyve yetiştiren sadece kendi ihtiyacına göre yetiştiriyor. Son zamanlarda kapama ceviz bahçeleri kurulmaya başlandı fakat çok değil. Kandıra’da genellikle fındık, tahıl ürünleri buğday, arpa, yulaf ve yem bitkileri üretiliyor.

Kandıra’daki gıda işletmelerine yönelik hizmetleriniz nelerdir?

Kandıra’da kayıtlı 800 adet gıda işletmemiz var. Bunlar satış yerleri, üretim yerleri ve toplu tüketim yerleri olarak ayrılıyor. Üretim yerleri bizler için çok daha önemli. Pastaneler, fırınlar, toplu tüketim yerleri olan lokantalar ve gıda satış yerlerinin denetimlerini yapıyoruz. İşletme kayıt belgelerini veriyoruz. Belirlenen program dâhilinde aylık gıda numuneleri alıyor, bunları laboratuvarlara gönderiyoruz. “Alo 174” gıda hattına gelen ihbarları değerlendiriyoruz.

Yapılan denetimlerde olumsuz bir durumla karşılaştınız mı?

Bugüne kadar çok büyük olumsuzlukla karşılaşmadık. Genelde birinci önceliğiz hijyen kuralları, bununla ilgili olarak uyarılarımızı yapıyor, gerekirse yasal işlemleri yerine getiriyoruz.  

Kandıra’nın simgeleri olan manda, hindi ve keten bezinin üretimi son yıllarda epey azaldı. Bunlarla ilgili çalışma yapıyor musunuz?

Ben özellikle hindi, manda ve yoğurt üretimi üzerinde duruyorum fakat bu üretimleri gerçekleştirmek için yönetmeliklere uygun ortamlar hazırlamalıyız. Şu an ki şartlarda bizim yerel üreticilerimiz için bir yönetmelik yok. Özellikle mandacılıkla ilgili son zamanlarda proje üretiyoruz. Manda Yetiştiriciler Birliğimiz kuruldu, bu büyük bir gelişme. Bizim yöremizle özdeşleşmiş hindi ve manda yetiştiriciliğiyle manda yoğurdu üretimini geliştirmeye ve bu üretimleri kanun ve yönetmeliklere uygun hale getirmeye çalışıyoruz.

KETEN ÜRETİMİ BİTTİ

Keten üretimiyle ilgi şartlar çok ağır. Keten üretiminde hasat, yıkama, ıslama, serme, kurutma, yığılama, mengenezde çıkarma ve tarama gibi yapılması gerekenler tamamen el ile yapılıyordu. Bu aşamaların hiçbirinin mekanizasyonu yani makineleşmesi olmadı. Üretim açısından en önemli problem de bu oldu. En son belediye başkanlığı ile Yağcılar Köyü Muhtarlığı keten tohumu için bir proje yaptı. En son bir dönem keten bezi için değil de çiçeği için üretim yapıldığını biliyorum. Üretici ketenin eflatun çiçeklerini çiçekçilere pazarlıyordu.

Üreticiye ne tür hizmetler veriyorsunuz?

Her ay belirlediğimiz bir mahallede eğitim çalışmalarımıza devam ediyoruz. Eğitim programımıza muhtarlarımızda destek veriyor. Burada hayvancılıkla uğraşan vatandaşlara hayvan yetiştiriciliği ve tarımsal üretimler hakkında bilmesi gereken konuları anlatıyoruz. Onun dışında her gün program dâhilinde aşılamalar, kulak küpe takımı gibi hizmetlerimiz nedeniyle ekibimizle birlikte köylerdeyiz. Hastalık ihbarlarına müdahale ediyoruz. Tarımsal anlamda toprak numuneleri alıyoruz. Bu konuda vatandaşlarımız bize yardımcı oluyorlar. Toprak numunelerini alıp bize getiriyorlar. Üreticilerimizin şu dönemde özellikle bitki hastalık ve zararlıları, budama, ilaçlama, gübreleme konularında talepleri olmaktadır. Genel olarak ise bitki sağlığı, bitkisel üretim, hayvan sağlığı, hayvansal üretim,  gıda üretimi konularında üreticilerimize hizmet vermeye çalışıyoruz.

Son dönemde gündemde olan tarım arazilerinin satışı ile ilgili neler söyleyeceksiniz?

Bu konuda ilçemizde çok sayıda devir işlemi gerçekleşmekte. İki ziraat mühendisi arkadaşımız bu işlemlerle uğraşmaktadır. Örneğin Mart ayı itibarı ile 2 ayda Tapu Müdürlüğü’ne bu devir işlemleri ile ilgili her bir işlem ayrı ayrı incelenmek kaydıyla bin 500’e yakın resmi yazı yazılmıştır. Bu şu demek 5430 ve 6537 sayılı kanunlar çerçevesinde taşınmazların devire izin verilmiş ya da verilmemiş. Fakat ifade etmek istediğim; bu işlem sayıları Türkiye geneline göre çok fazla. Bu konunun ekonomik, sosyal birçok yönü var. Bizim açımızdan yani üretim açısından, bu satışlar tarım ve hayvancılık üretimi amaçlı ise çok iyi fakat devir edilen araziler boş kalıp üretim yapılmıyorsa o zaman üzücü ve kötü bir durum.

Kandıra’nın en önemli geçim kaynağı nedir?

Kandıra’daki üreticilerin çoğunluğu hayvancılıkla geçimini sağlıyor diyebiliriz. Bazı bölgelerimizde fındık, bazı bölgelerimizde tahıl ve sebze, bazı bölgelerde ise yem bitkisi yetiştiriciliğine önem veriliyor. Örneğin Araman bölgesi için yem bitkileri çok önemlidir. Selimköy, Ömerli, Alefli, Sarıgazi mahallelerinde genelde yem bitkileri yetiştirilir. Bozburun, Karlı, Goncaaydın, Pelitpınarı, Lokmanlı, Alaybey ve Kışla mahalleleri de genellikle sebze üretimi ağırlıklıdır. Karaağaç, Yağcılar, Bağırganlı, Hacılar, Hacımazlı, Beylerbeyi bölgesi de fındık ağırlıklıdır. Akçaova, Teksen, Akıncı, Selametli, Kubuzcu, Deliveli bölgesi küçükbaş hayvancılığın daha yaygın olduğu bir bölge. Çünkü oranın bitki örtüsü daha çok buna elverişli. Kandıra çok geniş bir coğrafya olduğu için her bölgenin kendine has bir özelliği var. Genel anlamda konuşursak önce hayvancılık, ardından fındık ve üçüncü olarak tahıl ve yem bitkileri yetiştiriciliği en önemli geçim kaynaklarıdır. Katma değeri en yüksek üretim ise sebze üretimidir. Üretici ne kadar geniş alanda veya ne kadar yatırım yaparsa o kadar risk alır. O riski en aza indirmek için de bize gelir. Meydana gelen sorunları bize bildirir. Bizde çözümü için kendisine yardımcı olmaya, üretim faaliyetlerinde destek vermeye çalışıyoruz.

Son olarak neler söylemek istersiniz?

Toprak hiçbir zaman aç bırakmaz. Bunu her fırsatta dile getiriyorum. Çalışıldığı sürece, çiftçilik ve hayvancılık yapıldığı sürece çoğu işten daha iyi kazançlar elde edilebilinir. Gençler çalışma şartlarından dolayı köyleri terk ediyorlar ama ben köyde kalmalarının daha kazançlı olacağını düşünüyorum. En büyük temel sorunumuz işletmelerimizin yaklaşık yüzde 60’a yakınının 40-60 dekar gibi ufak ve dağınık işletme oluşu. Diğeri ise köylerde maalesef genç nüfusumuzun olmayışı. Buraya gelen çiftçilerin yüzde 60’ı 50 yaş üzeridir. Ben istiyorum ki gençler topraklarına sahip çıksınlar. Tarım alanı geniş, her türlü sulama imkânı olan yerlerimiz, topraklarımız var. Ürettiğimiz ürünlerle İzmit’e ve İstanbul’a   bakmalıyız. Aslında gençlerimiz il veya ilçe dışına çıkıp asgari ücretle fabrikada çalışacağına, ev kirası ve daha birçok masraf edip tüketici olacağına, hayvan beslese, ekip biçse yani üretici olsa daha çok kazançları olacağına inanıyorum. Ülkemizin geleceği için üretimden vazgeçmemeliyiz. Bu anlamda Bakanlığımızın genç çiftçilere verilecek 30 bin liralık karşılıksız hibe desteği gündemdedir. Bu konu ile ilgili Müdürlüğümüze uğrayarak bilgi alabilirler. Tüm çiftçilerimize sağlıklı günler, bereketli ürünler diliyorum.